Η τοξική θετικότητα ή αλλιώς μία κριτική ματιά στο concept της υποχρεωτικής ευτυχίας και των positive vibes:
Mία πολύ μεγάλη και συχνή παρανόηση με την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι εμείς που ασχολούμαστε με την ψυχική υγεία είναι η εξής. Τόσο η εκλαϊκευμένη, όσο και η pop Ψυχολογία της εποχής μας, αλλά και τα προβαλλόμενα πρότυπα στα social media ταυτίζουν την ψυχική υγεία/ισορροπία/ωριμότητα με την ευτυχία, την επιτυχία, το φαίνεσθαι και τα positive vibes. Τι πρεσβεύει αυτό το concept? Αν σκέφτεσαι θετικά και αν είσαι ευτυχισμένος τότε είσαι καλά. Το διαδίκτυο βρίθει με άρθρα και με εκφράσεις του στυλ “σου αξίζει να είσαι ευτυχισμένος” “μην αφήνεις κανέναν να σου κλέψει την ευτυχία” “5 tips για να κάνεις τον άλλον-η να σε θέλει” και ούτω καθεξής, ενώ πάντα το άρθρο ή το quote συνοδεύεται είτε από μία όμορφη και χαμογελαστή γυναίκα, είτε από έναν εύρωστο άνδρα, οι οποίοι μάλιστα αποτελούν και τα δήθεν “πρότυπα”.
Με μία προσεκτική ματιά και με μία δεύτερη ανάλυση τα παραπάνω είναι σα να σημαίνουν πως όταν δε νιώθουμε ευτυχισμένοι, όταν δεν είμαστε επιτυχημένοι εργασιακά και οικονομικά, όταν δεν είμαστε ποθητοί από τους άλλους ανθρώπους, τότε είμαστε αποτυχημένοι, αδικημένοι, αγχώδεις, καταθλιπτικοί. Πως δεν πρέπει να πονάμε, πως οφείλουμε πάντα να είμαστε δυνατοί και να αντέχουμε τα πάντα, πως η στεναχώρια και η θλίψη είναι ενδείξεις αποτυχίας, οι οποίες μας στιγματίζουν. Πως η ζωή μας πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ανώδυνη, πως η ευτυχία είναι το παν, πως η επιτυχία εξισώνεται με την υλική ευδαιμονία, με τον καλό μισθό, με τον όμορφο-η σύντροφο, με την έξωθεν καλή μαρτυρία των υπολοίπων στα μάτια των οποίων οφείλουμε να είμαστε πάντα ψηλά.
Είναι όμως έτσι; Και αν ναι πόσο λειτουργικό είναι για τον ψυχισμό μας όλο αυτό; Πώς είναι άραγε δυνατό να νιώσουμε μια ψυχική ισορροπία όταν συναισθήματα όπως θλίψη, στεναχώρια, θυμός είναι κατακριτέα και πρέπει αμέσως να τα απομακρύνουμε προκειμένου να μη “λερώσουν” την ψυχή μας; Τι είναι προτιμότερο; Το να προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να ξεφορτωθούμε τη στεναχώρια μας, να παλεύουμε επίμονα να βρούμε το δίκιο μας και να αποδείξουμε ότι εμείς είμαστε οι σωστοί, να κοπιάζουμε και να αγωνιούμε προκειμένου να είμαστε αρεστοί στους άλλους, ή μήπως το να εξοικειωθούμε με όλες τις πλευρές του εαυτού μας, να συμφιλιωθούμε με τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας, να αλλάξουμε όσα μπορούμε και όσα περνάνε από το χέρι μας, να κάνουμε αυτοκριτική και να δούμε τι σημαίνουν και τι θέλουν να μας δείξουν τα παραπάνω “αρνητικά” συναισθήματα; Τι επιθυμούμε πραγματικά; Μία καταναγκαστική αναζήτηση της ευτυχίας και της επιτυχίας ή μία γεμάτη και αυθεντική ζωή με συγκινήσεις και πληρότητα συναισθημάτων;
Κλείνοντας, θα ήθελα να παραθέσω μία φράση που ειπώθηκε από τους πυθαγόρειους φιλόσοφους πολλούς αιώνες πριν, όμως παραμένει πάντα χρήσιμη και επίκαιρη: “Αρμονία δ' εστί πολυμιγέων ένωσις και δίχα φρονεόντων συμφρόνησις” Με απλά λόγια: H αρμονία είναι η ένωση διαφορετικών συστατικών και η συμφωνία των αντιθέτων.